Νέα Φιγαλεία, Ηλείας
Εκεί που συναντιέται ο αρχαίος πολιτισμός και η άγρια φύση: Ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα και το ποτάμι της Νέδας
Δυτικότερα του αρχαίου ναού του Επικουρίου Απόλλωνα και κοντά στα σύνορα των νομών Ηλείας, Μεσσηνίας και λίγο πιο μακριά από τον νομό Αρκαδίας, δεσπόζει το μεγάλο και ζωντανό χωριό της Νέας Φιγαλείας.
Η Νέα Φιγαλεία είναι μια ορεινή κωμόπολη, που διοικητικά ανήκει στον Νομό Ηλείας, η δε ιστορία της παλαιότερα την ενέτασσε στα όρια της επαρχίας Τριφυλίας. Αναπτύσσεται μέσα στα βουνά, σε υψόμετρο περίπου 400 μέτρων από την θάλασσα αλλά όχι μακριά από τις ατελείωτες αμμουδιές και τα καταγάλανα νερά του Ιονίου πελάγους και έχει περίπου 1200 μόνιμους κατοίκους.
Είναι ιδιαίτερα όμορφη η φύση σε αυτή την περιοχή γιατί συνδυάζει όλων των ειδών τις αποχρώσεις της πράσινης βλάστησης, λόγω του νερού που πηγάζει άφθονο από τα γειτονικά βουνά στις πολυάριθμες πηγές του χωριού.
Ο παραδοσιακός ξενώνας «ΙΛΑΚΙΑ» είναι κτισμένος σχεδόν στο κέντρο του χωριού και στεγάζεται σε ένα ανακατασκευασμένο αρχοντικό του 1865.
Η επίσκεψη στα «ΙΛΑΚΙΑ» τα έχει όλα: ξεκούραση και ηρεμία, σε ένα φιλόξενο, ζεστό περιβάλλον, ξύπνημα στο χωριό, που ζει στους γνήσιους καθημερινούς ρυθμούς, χωρίς να γνωρίζει την έννοια της επιτηδευμένης τουριστικής συμπεριφοράς, ελαφρά πεζοπορία στα γειτονικά βουνά, επίσκεψη στο κατεξοχήν ιστορικό λίκνο της περιοχής, τον ναό του Επικουρίου Απόλλωνος, έργο του Ικτίνου και προστατευόμενο μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco, και φυσικά κάθοδο στην θάλασσα: σε απόσταση μόλις δέκα χιλιομέτρων από το χωριό είναι μια από τις πιο ευχάριστες μικρές εκδρομές είτε για κολύμπι στις οργανωμένες ή μη παραλίες της ευρύτερης περιοχής μεταξύ Ζαχάρως και Κυπαρισσίας (που είναι οι δύο μεγαλύτερες πλησιέστερες πόλεις) είτε για φρέσκο ψάρι στις πολλές μικρές ψαροταβέρνες.
Κατά την ανοιξιάτικη ή καλοκαιρινή περίοδο, στις ενδιαφέρουσες δραστηριότητες προστίθεται η περιήγηση στους καταρράκτες της Νέδας ή η κάθοδος στο ποτάμι που γίνεται αλλού με περπάτημα αλλού με κολύμπι είτε πάνω στα βράχια είτε μέσα στον βράχο μέσα στα λαξευμένα από το νερό περάσματα.
Μετά τις ημερήσιες περιηγήσεις, η Νέα Φιγαλεία προσφέρεται για απολαυστική ξεκούραση με τοπικούς μεζέδες όλων των ειδών. Η σύγχρονη κουζίνα ανταγωνίζεται επιτυχώς τις παραδοσιακές συνταγές με τις τσιγαρίδες, μικρά κομμάτια παστού χοιρινού που σερβίρονται είτε σκέτα είτε με ομελέτα. Ζητήστε να σας τα σερβίρουν ειδικά σε ομελέτα με ντομάτα (καγιανά) και ντόπιο ροζέ κρασί. Απίστευτα.
Μην ξεχάσετε πάντως να γευτείτε κάθε είδους ντόπιου κρέατος, χειροποίητα λουκάνικα και φυσικά πολύ καλό λάδι, που παράγεται άφθονο στην περιοχή.
Για όλους εσάς τους φίλους της όμορφης Ελλάδας, της ποιοτικής διαμονής της ενταγμένης στον χώρο και στο ύφος της περιοχής, η επίσκεψη στα «ΙΛΑΚΙΑ» θα είναι μια απόλαυση.
Χρήσιμες πληροφορίες – Αξιοθέατα Νέας Φιγαλείας
Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου (Μοναστήρι) – το αρχαιότερο Βυζαντινό Μνημείο της Ηλείας
Περίπου ένα χιλιόμετρο ανατολικά της Νέας Φιγαλείας, στην περιοχή του δεύτερου νεκροταφείου του οικισμού, βρίσκεται ο ιερός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, που είναι γνωστός και ως «Μοναστήρι». Χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 10ου αιώνα και πιθανότατα ήταν το καθολικό μονής. Πράγματι, σε ένα χρυσόβουλο του 1323 του Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου, με το οποίο η περιοχή της Νέας Φιγαλείας παραχωρήθηκε στη Μονή Βροντοχίου του Μυστρά, αναφέρεται το μετόχι της μονής της Παναγίας της Βόγαλης ενώ στην ενετική καταγραφή του 1700 γίνεται λόγος για τη μονή της Παναγίας Λιγόβαης.
Η μονή συνδέθηκε στενά με την ιστορία της Νέας Φιγαλείας και σύμφωνα με την παράδοση, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας φιλοξένησε κρυφό σχολειό ενώ τον Σεπτέμβριο του 1825 πυρπολήθηκε από τον στρατό του Ιμπραήμ πασά. Λειτούργησε ως ανδρική μέχρι το 1834, οπότε καταργήθηκε με διάταγμα του Όθωνα.
Περίπου έναν αιώνα αργότερα κατεδαφίστηκαν τα κελιά των μοναχών και οι άλλοι χώροι της και παρέμεινε μόνο ο ναός, ο οποίος επίσης υπέστη αρκετές μετατροπές και επεμβάσεις. Στην αρχική του μορφή ήταν ξυλόστεγη τρίκλιτη βασιλική. Αργότερα, ο ναός περιορίστηκε σε δύο κλίτη και στη δυτική πλευρά προστέθηκε νάρθηκας. Στο δυτικό νεότερο τμήμα της τοιχοποιίας έχουν εντοιχισθεί παλαιότερα αρχιτεκτονικά μέλη, που χρονολογούνται στην ύστερη βυζαντινή εποχή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η κεραμοπλαστική διακόσμηση στη μεγαλύτερη αψίδα του ιερού, όπου δεσπόζει ένα μεγάλο παράθυρο. Εσωτερικά ο ναός δεν είναι αγιογραφημένος και ο χώρος του ιερού προσδιορίζεται από τη μικρή υπερύψωσή του και από το ξύλινο εικονοστάσι του.
Σήμερα ο βυζαντινός ναός έχει πλήρως αποκατασταθεί υπό την επίβλεψη του Υπουργείου Πολιτισμού. Ο Ναός σύμφωνα με όλα τα στοιχεία αποτελεί το αρχαιότερο Βυζαντινό Μνημείο της Ηλείας και ένα εκ των αρχαιότερων της Ελλάδος.
Η Μονή είναι επισκέψιμη κατόπιν συνεννόησης με τον ιερέα της περιοχής με τους εξής τρόπους:
Τηλέφωνο: 694 432 8253
Email: xoulio71@hotmail.gr
Πολιτιστικό Κέντρο Νέας Φιγαλείας – στεγάζει δύο μουσεία και σχεδόν γειτνιάζει με τον ξενώνα «ΙΛΑΚΙΑ»:
α. Γεωφυσικό-Γεωλογικό Μουσείο-Ισόγειος χώρος.
Το Μουσείο συγκεντρώνει τα στοιχεία της ταυτότητας ενός Φυσικογεωγραφικού – Γεωλογικού Μουσείου εστιασμένου στη Λεκάνη της Νέδας.
Έγινε με την καθοδήγηση και εποπτεία του Επιστημονικού Υπεύθυνου του Έργου, καθηγητή Γεωλογίας του EKΠA Δημήτρη Παπανικολάου και την επιστημονική συνεισφορά του ακαδημαϊκού καθηγητή Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ Μανόλη Κορρέ.
Το πετρόκτιστο κτίριο παραχωρήθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Νέας Φιγαλείας ενώ σημαντική ήταν η προσφορά του Αρχιτέκτονα – Μουσειολόγου Δρ. Γιάννη Χάσκαρη στην τελική διαμόρφωση των χώρων και εκθεμάτων.
Το νέο Μουσείο αποτελεί συνέχεια και δρα συμπληρωματικά του προϋπάρχοντος Λαογραφικού Μουσείου Νέας Φιγαλείας.
Στόχος, η περιγραφή με την βοήθεια ειδικών γεωλογικών-παλαιογεωγραφικών χαρτών και σχεδίων καθώς και δειγμάτων ορυκτών, πετρωμάτων και απολιθωμάτων, της γεωλογικής ιστορίας της περιοχής της Λεκάνης της Νέδας από την αρχή του Μεσοζωϊκού αιώνα, πριν από περίπου 250 εκατομμύρια έτη, έως σήμερα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πρόσφατη γεωλογική ιστορία των τελευταίων 2 εκατομμυρίων ετών, στα πλαίσια της γεωτεκτονικής δομής του Ελληνικού φλοιού και του συνεχώς διαμορφούμενου γεωπεριβάλλοντος της Δυτικής Πελοποννήσου.
β. Λαογραφικό Μουσείο – Α και Β Όροφοι-
Το Μουσείο στεγάζεται σε ένα ανακαινισμένο πετρόκτιστο αρχοντικό του 1847, γνωστό ως «Μπαλαφαρέικο». Στα μάτια του επισκέπτη αναβιώνει ο τρόπος ζωής περασμένων εποχών με μια ποικιλία εκθεμάτων (χρηστικά αντικείμενα, εργαλεία τεχνιτών, φορεσιές, χειροποίητα έργα τέχνης, εικόνες) ξαναζωντανεύει την καθημερινή ζωή των αγροτών του προηγούμενου αιώνα. Περίτεχνο είναι το χειροποίητο ξύλινο, ζωγραφιστό ταβάνι που στολίζει πλέον το ταβάνι Β ορόφου του μουσείου. Αποτοιχίστηκε από το αρχοντικό «Ζαριφέικο» (μέσα του 19ου αιώνα) όπου στεγάζεται σήμερα ο ξενώνας «ΙΛΑΚΙΑ».
Στο Λαογραφικό Μουσείο φυλάσσονται επίσης σημαντικά κειμήλια από το ιστορικό μοναστήρι της Ζούρτσας (10ου αιώνα), κάποιες εικόνες και ο ιστορικός σταυρός του μοναστηριού.
Σίγουρα η ύπαρξη αυτού του «πλούσιου» μουσείου μαρτυρά την προσπάθεια των κατοίκων να διατηρήσουν ζωντανή την τοπική τους παράδοση.
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2625041400 & 6947578534
e-mail: neda@nedamuseum.gr
Φαγητό
Στην Νέα Φιγαλεία μπορείτε να φάτε:
- Στο εστιατόριο «ΠΑΝΟΡΑΜΑ» που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού, επί του δρόμου Θολού – Νέας Φιγαλείας. Διαθέτει ελληνική κουζίνα, pizza και φαγητά της ώρας (ψησταριά). Η απόσταση από τον ξενώνα είναι μόλις 5-7’ με περπάτημα και αποστέλλει φαγητά στον ξενώνα κατόπιν τηλεφωνικής παραγγελίας στο τηλ. 2625041271
- Στην creperie «ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ» που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και πριν την κεντρική πλατεία, επί του δρόμου Θολού- Νέας Φιγαλείας. Διαθέτει κρέπες. Η απόσταση από τον ξενώνα μας είναι μόλις 5’ με περπάτημα.
Καφέ
Στην Νέα Φιγαλεία μπορείτε να πιείτε καφέ σε πολλά μικρά καφέ σε όλα τα σημεία του χωριού και κυρίως στην κεντρική πλατεία που διακρίνεται για το παραδοσιακό χρώμα της.
Ποτό
Στην Νέα Φιγαλεία μπορείτε να απολαύσετε το βραδυνό ποτό σας στα café/bar:
- Κόπιτσας cafe
- Café centro
- Café adams
Αγορά
Στην Νέα Φιγαλεία μπορείτε να βρείτε πολλά mini markets, παραδοσιακό φούρνο, πρατήριο φούρνου και γλυκών, κρεοπωλεία, μπακάλικο παραδοσιακών προϊόντων και παρασκευαστήρια παραδοσιακών ζυμαρικών.